Certyfikat PJM B1 – jak wygląda proces i do czego uprawnia?
Uzyskanie certyfikatu PJM B1 to kluczowy krok dla osób, które chcą potwierdzić swoje kompetencje w zakresie Polskiego Języka Migowego na poziomie średniozaawansowanym. Ten poziom potwierdza nie tylko znajomość gramatyki i słownictwa, ale także zdolność do swobodnej komunikacji z osobami Głuchymi w codziennych sytuacjach. W tym artykule znajdziesz szczegółowe omówienie procesu, wymagań oraz tego, do czego taki certyfikat uprawnia.
Czym jest certyfikat PJM B1 i do czego uprawnia?
Certyfikat PJM B1 to oficjalny dokument potwierdzający znajomość Polskiego Języka Migowego na poziomie średniozaawansowanym (B1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego). Oznacza to, że osoba posiadająca ten poziom potrafi:
- prowadzić proste rozmowy w PJM na tematy codzienne,
- rozumieć przekaz migowy w naturalnym tempie,
- opowiadać o doświadczeniach, planach i wydarzeniach,
- używać struktur gramatycznych charakterystycznych dla PJM.
Certyfikat PJM B1 uprawnia do pracy w zawodach wymagających praktycznej znajomości języka migowego, np. w instytucjach publicznych, organizacjach wspierających osoby Głuche, placówkach edukacyjnych czy przy projektach tłumaczeniowych (na poziomie asystenckim). Choć nie jest to jeszcze poziom tłumacza certyfikowanego, stanowi solidną podstawę do dalszej nauki i rozwoju zawodowego w kierunku tłumaczenia PJM.
Jak wygląda proces uzyskania certyfikatu PJM B1 krok po kroku?
Proces certyfikacji obejmuje kilka etapów, których celem jest rzetelne sprawdzenie umiejętności komunikacyjnych, rozumienia i produkcji języka migowego.
1. Rejestracja i zgłoszenie do egzaminu
Kandydat zgłasza się do ośrodka egzaminacyjnego uprawnionego do przeprowadzania egzaminów z PJM. Wymagane jest wypełnienie formularza zgłoszeniowego, uiszczenie opłaty egzaminacyjnej oraz przedstawienie dokumentu potwierdzającego ukończenie kursu PJM na poziomie A2.
2. Sprawdzenie kwalifikacji wstępnych
Egzaminatorzy weryfikują, czy kandydat spełnia wymagania na certyfikaty PJM, czyli ukończenie odpowiednich kursów i posiadanie odpowiedniego doświadczenia w komunikacji z osobami Głuchymi. W niektórych ośrodkach wymagane jest także zaświadczenie o uczestnictwie w środowisku Głuchych (np. wolontariat, praktyka zawodowa).
3. Część pisemna i rozumienie przekazu migowego
Pierwsza część egzaminu polega na oglądaniu krótkich nagrań w PJM i udzielaniu odpowiedzi na pytania sprawdzające rozumienie treści. Kandydat musi wykazać się zdolnością do interpretowania przekazów o różnym stopniu trudności.
4. Część produkcyjna – miganie przed komisją
Druga część to rozmowa z egzaminatorem lub nagranie własnej wypowiedzi w PJM. Kandydat prezentuje przygotowane tematy, reaguje na pytania oraz opowiada o sytuacjach z życia codziennego. Egzamin ocenia nie tylko poprawność znaków, ale również naturalność migania, mimikę i płynność przekazu.
5. Ocena i wydanie certyfikatu
Po zakończeniu egzaminu komisja przyznaje wynik i wydaje stosowny dokument. Certyfikat jest bezterminowy, co oznacza, że nie wymaga odnawiania, jednak w praktyce zaleca się dalsze doskonalenie języka i uczestnictwo w kursach wyższego poziomu.
Jakie są wymagania na certyfikaty PJM na poziomie B1?
Aby przystąpić do egzaminu, kandydat powinien spełniać określone warunki formalne i praktyczne. Do najważniejszych należą:
- ukończenie kursu PJM na poziomie A2 w akredytowanej placówce,
- minimum 120–150 godzin nauki języka migowego,
- umiejętność swobodnego komunikowania się w prostych sytuacjach,
- znajomość podstawowych zasad gramatyki PJM (składnia, kierunek migania, mimika),
- doświadczenie w kontakcie z użytkownikami PJM – najlepiej poprzez praktyki lub wolontariat.
Egzamin B1 nie wymaga bycia osobą Głuchą ani tłumaczem zawodowym, ale oczekuje się od kandydata realnego doświadczenia w komunikacji w środowisku osób Głuchych. To doświadczenie jest często czynnikiem, który decyduje o sukcesie egzaminacyjnym.
Jak przebiega proces egzaminacyjny krok po kroku?
Proces egzaminacyjny krok po kroku dla poziomu PJM B1 wygląda następująco:
- Zgłoszenie i weryfikacja – kandydat przesyła dokumenty i potwierdzenie ukończenia kursu.
- Przydzielenie terminu – ośrodek informuje o dacie egzaminu i przesyła szczegóły organizacyjne.
- Egzamin teoretyczny (rozumienie) – test multimedialny polegający na interpretacji nagrań.
- Egzamin praktyczny (produkcja) – rozmowa migowa lub nagranie wideo z autorską wypowiedzią.
- Ocena komisji – egzaminatorzy analizują płynność, poprawność i bogactwo językowe.
- Wydanie certyfikatu – kandydat otrzymuje dokument potwierdzający poziom B1.
Z mojego doświadczenia wynika, że najtrudniejszym etapem dla większości kandydatów jest część produkcyjna. Wymaga ona nie tylko znajomości znaków, ale też pewności siebie i naturalnego użycia języka. Warto więc ćwiczyć miganie z osobami Głuchymi lub lektorem przed kamerą.
Jak przygotować się do certyfikacji PJM B1?
Skuteczne przygotowanie do egzaminu wymaga połączenia nauki teoretycznej z praktyką komunikacyjną. Oto sprawdzone metody:
- Codzienne oglądanie filmów w PJM – np. transmisji i materiałów edukacyjnych przygotowanych przez społeczność Głuchych.
- Ćwiczenie wypowiedzi przed kamerą – nagrywaj krótkie wypowiedzi i analizuj mimikę, tempo oraz poprawność znaków.
- Udział w spotkaniach społeczności Głuchych – nic nie zastąpi realnego kontaktu z użytkownikami języka.
- Powtórka gramatyki – zwróć uwagę na kierunki migania, role przestrzenne i sposób budowania zdań.
- Konsultacje z lektorem – indywidualna praca pozwala poprawić błędy, które trudno wychwycić samodzielnie.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy certyfikat PJM B1 uprawnia do pracy jako tłumacz?
Nie. Poziom B1 potwierdza znajomość języka migowego na poziomie komunikacyjnym, ale nie daje uprawnień tłumacza PJM. Aby uzyskać status tłumacza, należy zdobyć certyfikat na poziomie C1 lub ukończyć specjalistyczne studia tłumaczeniowe.
Jak długo trwa egzamin na poziomie B1?
Cały egzamin (część pisemna i praktyczna) trwa zwykle od 60 do 90 minut. Czas zależy od liczby kandydatów i formy przeprowadzania egzaminu (stacjonarnie lub online).
Czy certyfikat PJM B1 ma termin ważności?
Nie, certyfikat PJM B1 jest bezterminowy, jednak zaleca się regularne doskonalenie umiejętności, aby utrzymać płynność komunikacyjną.
Certyfikat PJM B1 to nie tylko formalne potwierdzenie znajomości języka migowego, ale również symbol realnego zaangażowania w komunikację ze społecznością Głuchych. Zdobycie go wymaga systematycznej nauki, praktyki i świadomości kulturowej. Dla wielu osób jest to kluczowy etap rozwoju zawodowego – pierwszy krok w stronę profesjonalnej certyfikacji i dalszych poziomów kompetencji językowych.
